Kutadgu Bilig, sadece edebî bir eser değil, dönemin sosyolojisine ışık tutan, kamu yönetimine dair konuların ele alındığı; kültür ve medeniyeti, devlet telakkisini, Türklerin dünyayı algılama perspektiflerini tespit eden ve bunu sonraki nesillere aktarmayı amaç edinmiş bir baş yapıttır.
Kutadgu Bilig bir siyasetnâme olarak siyaset ve devlet idaresi fikrini felsefî ve idealist açıdan ele alır. Dönemin devlet adamlarına yol göstermek, idari aksaklıkların önünü almak ve kanaatimizce de Türk devlet geleneÄŸini, etkisi altına girilmeye baÅŸlanan Fars geleneklerinden korumak eserin yazarının temel amaçlarındandır. Yusuf Has Hâcib, 11. asırda Türklerin ahlâk, hukuk ve devlet idaresindeki geleneksel düşüncelerini ve o devirdeki devlet teÅŸkilatını tespit ederek bunları gelecek nesillere aktarmak istemiÅŸtir. Eser bu amaçlar doÄŸrultusunda hikâye etme yöntemi ile kaleme alınmış olup baÅŸlıca dört kiÅŸi ve bu dört kiÅŸinin temsil ettiÄŸi semboller etrafında oluÅŸturulmuÅŸtur. Bu dört kiÅŸi: hükümdar Kün Togdı, vezir Ay Toldı, Ay Toldı’nın oÄŸlu ikinci vezir ÖğdülmiÅŸ ve Odgurmış’tır. Bu dört kiÅŸi ise sırasıyla; adalet, saadet, akıl ve âkıbeti temsil eder.Â
Â
Â
Geçmişte Müslüman kadınlar siyasi partilerin iktidar savaşında araç olarak kullanılmış ancak seçimlerden sonra evlerine geri gönderilmişlerdi. İslamcı olsun olmasın ataerkil zihniyetin uzantısı niteliğindeki bütün siyasi partiler için bu geçerlidir.
Moriskolaştıktan sonra görünüşte Hristiyanlığı kabul etseler de Eski Hristiyanlar onların bu yeni kimliklerine hiçbir zaman güvenmemiş ve kendileri için uygun gördükleri bir zamanda da tamamen tasfiye yoluna gitmişlerdir. Günümüzde bu dramatik süreci iyi tahlil etmediğimiz takdirde dünyanın çeşitli bölgelerinde yaşayan sadece Müslümanların değil, ezilen pek çok milletin yaşadığı dramları anlamlandırmamız mümkün değildir
Peygamber dönemi siyasi formasyonunun tam anlamıyla bir devlet şeklini alması daha sonraki dönemlerde görülebilir; ancak peygamber döneminde; yetke (sulta), bu yetkenin kaynağı ve meşruiyeti ispatlamaya yönelen ve dine daveti esas amaç edinen, bu dava-ispat ekseninde şekillenen bir siyasi yapıdan söz edilebilir.
Duygusal boyutta özdeşleşebileceği kahramanlar ile hayalleri bir araya getiren sinema, devletin ideolojisi ile toplum arasında bir arabulucu gibidir. Genellikle ise bu arabuluculuk devletin hanesine artı puan yazdıran ikna ile sonuçlanır.
Sözleşmeyi haklılaştırmak için türev vazifesi gören rasyonalizm, aklı kutsamak adına, bütün etik ve ahlaki değerleri irrasyonel ve modası geçmiş yaftasıyla reddetmiştir.Geleneksel ilişki biçimlerinin ve dayanışma ruhunun kaybolması ile insan muhafazasız kalırken, devlet giderek daha fazla merkezileşmeye ve totaliterleşmeye başlamıştır.
Demokrasi Farabî’ye göre her türlü hazcılığı ihtiva edebilecek ve her türlü fasid fikrin ortaya çıkmasına neden olabilecek bir yönetimdir. Demokrasi herkese her şeyi yapması için serbestiyet tanıdığı için faziletli olması mümkün değildir.
