Düşünce sistemlerini açıklamada vazgeçilemeyecek yöntemlerden birisi, sistem ile kurucularının hayatları ve şahsiyetlerini ilişkilendirmektir. Ahîlik düşüncesinin de oluşturulmasına ve geliştirilmesine katkı sağlayan çok sayıda insan vardır. Bunların birkaçının hayatını ve şahsiyetini açıklamak bile böyle bir çalışmanın kapsamını çok genişletir. Bu sebeple çalışmamız sadece Ahîliğin kurucusu olarak bilinen Ahî Evran’ın hayatı ve şahsiyetinin kısaca açıklanması ile sınırlı tutulmuştur.

Aynı yüzyılda yaşamış diğer İslam büyükleri gibi, Ahî Evran’ın da menkıbevî bir şahsiyeti vardır. Menkıbelerde anlatılanlar, hayatın gerçeklerine uymayabilir. Ancak menkıbelerin o şahsa inanan insanlar tarafından zenginleştirildiği ve yaşatıldığı unutulmamalıdır. Başka bir ifadeyle menkıbeler, geçmişte o şahsın taraftarlarınca nasıl görüldüğünü yansıtan kıymetli bilgilerdir. Bu bilgiler sayesinde, Ahîliğin gelişmesine ve yaygınlaşmasına yardımcı olan ortamı daha iyi anlamak mümkün olmaktadır.