Güngör, sosyal psikolojiyi merkeze alarak, kendi neslinin ve sonra gelenlerin yapma cehdini ve cesaretini pek gösteremediği, disiplinler arası bir bakış açısıyla Türk cemiyetinin meselelerine dair eserler verdi.
Erol Güngör (1938-1983), Türk milliyetçiliği düşüncesinde Ziya Gökalp (1876-1924), Mümtaz Turhan (1908-1969) geleneğinin devam ettiricisi olmuştur. Gökalp sosyolojiyi, Turhan sosyal psikolojiyi bir bilim dalı olarak Türkiye’de kurmuştu. Güngör, sosyal psikolojiyi merkeze alarak, kendi neslinin ve sonra gelenlerin yapma cehdini ve cesaretini pek gösteremediği, disiplinler arası bir bakış açısıyla Türk cemiyetinin meselelerine dair eserler verdi. “Milliyetçilik, milli devlet, milli kültür, milli kimlik; Batı, tasavvuf, İslam, modernleşme, inkılâpçı münevverler, Halk Fırkası, demokrasi, fert – cemiyet ikilemleri, hürriyet” kavramları etrafında sayısız makale ve onlarca eser bıraktı. Akademide 40-50 yılını devirip, bir kavram etrafında birbirinin tekrarı olan üç – beş makaleyle “memurluğu” aşamayanların, üstelik milliyetçilik adına, Erol Güngör’e yaşamamış muamelesi yapması anlaşılmayacak bir durum değildir. Gene basında gazeteci – yazar unvanıyla, militanlığını yaptığı liderden maaş alan tiplerin, Türk milliyetçiliğinin en büyük mütefekkirinden nasîbdâr olmasını beklemek de naîflik olur. Son, dini cemaat görünümlü yapının etrafında yaşanan büyük fitnenin ardından, siyasi muhitlerde, yıllar önce bu meseleleri derinlemesine tahlil etmiş bilim adamına neden göz ucuyla da olsa bakılmıyor diye hayıflanmanın da bir anlamı yoktur; zîrâ bu ufka sahip devlet adamları ortalıkta olsa idi, zaten elim hadiseler yaşanmazdı. Burada, her şeye rağmen, yaşanılan büyük buhrandan çıkışa katkı olur umuduyla, Erol Güngör’ün tarikat ve cemaat meselesine bakışı ele alınacaktır. Önce Türklerin İslam medeniyeti dairesindeki konumu ortaya konacak, sonra tarikat, cemaat kavramları, şeyh – mürit ilişkileri ve bu ilişkilerin yokluğu üzerine kurulmuş nurculuk anlayışı özetlenecek nihayetinde hocanın bu olgulara bakışı ele alınarak çalışma sonuçlandırılacaktır.
Yazının devamı Düşünce Dergisi'nin Erol Güngör sayısında...
“İslam’ın Bugünkü Meseleleri” hem Erol Güngör’ün eserleri arasında, hem çağdaş Türk düşüncesi içinde hem de çağdaş İslam düşüncesi içinde önemli bir yeri haizdir.
Düşünce Dergisi'nin 8. sayısı Türk düşünce dünyasının en önemli mütefekkirlerinden olan Prof. Dr. Erol Güngör’ü ele aldı.
Erol Güngör, Türkiye’nin ve Türk aydınlarının sorunlarını anlamış, bunlara çözüm önerileri sunmuştur. Türk aydınlarının, Tanzimat’tan beri kendine yabancılaşma, milletinden ve kültüründen uzaklaşma cereyanının içinde yer almamış; Türk kültürünün içinde yer alıp, kültürden uzaklaşmadan modernleşmenin yollarını aramıştır.
erol güngör’ün tarihte türkler adlı eserinde ittihat ve terakki hakkındaki görüşleriyle ilgili bazı değerlendirmeler
Milliyetçilik bir kültür hareketi olmasıyla ırkçılığı, halka dayanan bir siyasî hareket olmasıyla da otoriter idareleri reddeder diyen Güngör, milliyetçiliğin asıl gayesinin geniş kitlenin iradesine dayanan bağımsız bir siyasî idare ve bu siyasî birlik içerisinde millî bir kültür tesis etmek olduğunu belirtmektedir.
Erol Güngör; Türkiye’nin sosyal ve kültürel meselelerine, siyasi ve ideolojik çizgiden uzak fakat tutarlı bir bakış açısıyla, kendine özgü bir yaklaşım sergileyebilmiştir. Özellikle, milliyetçilik, milli kültür, Türk aydınının durumu, eğitim meselemiz, modernleşme, batılılaşma ve son ikisinin paralelinde yaşadığımız kültürel değişmelerin seyri ve bu noktada, Türk milliyetçilerinin tutumlarının nasıl olması gerektiği hususları O’nun kafa yorduğu temel meselelerdir.
